Góp ý

BẤT ĐẮC DĨ PHẢI NÓI

 .
Lời mở bài: Xin tự giới thiệu, Lê Khả Sỹ không là đảng viên CS, lai lich gia đình thuộc “phường quan lại” ngày xưa, đã từng bỏ quê trốn ra bắc được thoát chết, làm ăn sinh sống. Đã lêu têu giữa đời hơn bảy chục xuân, hội viên hội Nhà văn Việt Nam, hội Nhà báo Việt Nam, hội Nhà văn Hà Nội, cũng được học dăm ba chữ về nghề lý luận phê bình văn học nhưng thoái nghề rồi, nay chỉ có bình chứ không dám phê vì ba lần bị đe dọa khủng bố (có 1 lần Công an từ phường, quận đến Thành phố, cả Tướng Quốc và Đại tá Hùng ở bộ Công an đến nhà tìm hiểu và trấn an tinh thần). 52 năm trong nghề cầm bút thì khoảng 70% bài viết bị các quan to liệt vào loại “chọc ngoáy”, phê phán thói hư tật xấu không trừ một ai…Nói như thế để các bạn biết Sỹ tôi không đưa ý thức chính trị vào trong bài viết đắc dĩ dưới đây, bởi tôi chẳng thích gì chính trị.

Cái “luận văn” của nghiên cứu sinh Đỗ Thị Thoan Vị trí của kẻ bên lề, gần đây kẻ khen người chê loạn xạ. Một số Nhà phê bình bênh vực thì khẳng định đây là một luận văn khoa học, luận văn văn học và không thể gò vào “khuôn chính trị” ! Tôi không mở rộng đến lĩnh vực luật pháp, quy chế, tư tưởng luận văn như nhiều người đã nói, chỉ xin khoanh tròn trong phạm vi cái được gọi là luận văn khoa học, luận văn văn học. Mấy dòng nôm na như sau:

Theo tôi, cái luận văn Vị trí của kẻ bên lề, đề cao những bài “thơ” của nhóm Mở miệng thì không thể gọi là luận văn khoa học, luận văn văn học như ông Phạm Xuân Nguyên khẳng định, mà nên để cho nó cái tên “luận văn chính tri” hoặc hơi lạ một chút, đại loại: Luận văn khẩu hiệu, luận văn kiến nghị, luận văn vặt vãnh…Bởi đọc một số bài của nhóm Mở miệng chẳng thấy có gì để gọi là thơ, chẳng thấy gì là khoa học ! (xin mời xem các bài dẫn dụ phần dưới). Thơ không phụ thuộc về thể thơ, khi bài viết đã hàm chứa chất thơ thì cấu trúc theo thể Đường luật, tứ tuyệt, lục bát, song thất lục bát hay thơ tự do, thơ văn xuôi đều là thơ. Nhưng “thơ” của nhóm Mở miệng, ngữ cảnh không thơ, văn phong không thơ,  cả ngôn từ cũng hoàn toàn chính trị nôm na bằng khẩu hiệu yêu sách, kiến nghị, phản đối, bài xích nhà cầm quyền…thì cái luận văn bàn về những bài viết ấy không phải là luận văn văn học !

Còn khoa học là những gì cần đến sự nghiên cứu, tìm tòi, thử nghiệm. Ở đây có thể nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên “lợi dụng” hai từ thử nghiệm trong sự bao quát đó để biện luận rằng: Luận văn Vị trí của kẻ bên lề  là luận văn khoa học (coi như đang thử nghiệm LKS). Ừ, cũng có thể chấp nhận, nhưng đã là thử nghiệm mà đang trong thời kỳ phôi thai chưa qua trải nghiêm đạt kết quả hoàn thiện hoàn mỹ, sao Hội đồng khoa học trường Đại học sư phạm Hà Nội lại cho điểm cao tuyệt đối và công nhận luận án thành công ?

Tóm lại, qua vụ việc này đáng buồn. Thứ nhất, theo như các bài viết trên mạng và trên báo thì nhóm Mở miệng  ra đời đã nhiều năm, có cả nhà xuất bản mà bây giờ chúng ta mới biết, bày ra cuộc “đại cãi vả”. Đáng buồn hơn là, chưa bàn đến việc các thành viên liên quan đến cái “luận văn” kia bị kỷ luật nặng hay nhẹ, đúng hay sai, đã thấy sự lôm nhôm của hệ thống tổ chức và sự bất lực của các người lãnh đạo ngành Giáo dục ; càng hiện rõ tình trạng  yếu kém sa sút về hệ đào tạo sau đại học ở nước mình trong vài thập kỷ trở lại đây ! Càng buồn nữa là các “nhà nghiên cứu, lý luận phê bình văn học” về học thuật không ít người lõm bõm, nói theo cảm tính hoặc “theo đóm ăn tàn, ăn theo nói leo”, chưa thể hiện tính độc lập trong suy nghĩ. Đáng trách hơn là các “nhà lãnh đao, định hướng” văn học-nghệ thuật-giáo dục làm việc à ơi, bàng quan trước những sự việc thuộc trách nhiệm của mình để khi diễn ra rồi dùng cường quyền áp chế, làm mất lòng dân !

Nên chăng các bên liên quan ngồi lại với nhau luận bình cho ra nhẽ nhằm thuyết phục nhau bằng cái tâm cái tài và chính nghĩa.

Hà Nội, 30-7-2013
-------------------------------

Một số bài thơ của nhóm’’MỞMIỆNG’’
Nhóm Mở Miệng có nhà xuất bản Giấy Vụn. Họ đã XB được khá nhiều đầu sách… 
  Thơ Bùi Chát
Thói

- Các ông cho chúng tôi được biết sự thật
nhé!
- Các ông cho chúng tôi được ngủ với vợ/
chồng chúng tôi nhé!
- Các ông cho chúng tôi được thở nhé!
- Các ông cho chúng tôi được bình đẳng
trước pháp luật nhé!...
- Các ông cho chúng tôi được suy nghĩ
khác với các ông nhé!

- Các ông cho chúng tôi được chống tham
nhũng nhé!
- Các ông cho chúng tôi được tự do ngôn
luận nhé!
- Các ông cho chúng tôi được lập hội vỉa
hè nhé!
- Các ông cho chúng tôi được viết bài thơ
này nhé!
- Các ông cho chúng tôi được ghét các
ông chống đối các ông nhé!
- Các ông cho chúng tôi được tự do biểu
tình nhé!
- Các ông cho chúng tôi được bầu cử tự
do nhé!
- Các ông cho chúng tôi được bảo vệ tổ
quốc nhé!
- Các ông cho chúng tôi được học ngoại
ngữ nhé!
- Các ông cho chúng tôi được phản đối
Trung Quốc chiếm Hoàng Sa –
Trường Sa nhé!
- Các ông cho chúng tôi được giỏi hơn các
ông nhé!
- Các ông cho chúng tôi được đi chùa đi nhà
thờ nhé!
- Các ông cho chúng tôi được đọc bản Tuyên
ngôn nhân quyền nhé!
- Các ông cho chúng tôi được sở hữu mảnh
đất tổ tiên chúng tôi để lại nhé!
- Các ông cho chúng tôi được tố cáo các ông
nhé!
- Các ông cho chúng tôi được là người Việt
Nam nhé!
- Các ông cho chúng tôi được giữ gìn truyền
thống nhé!
- Các ông cho chúng tôi được yêu thêm gia
đình bạn bè ngoài các ông nhé!
- Các ông cho chúng tôi được xây dựng đất
nước nhé!
- Các ông cho chúng tôi được biết diện tích
mặt đất và biển đảo của chúng tôi
nhé!
- Các ông cho chúng tôi được biết tên của
đất nước chúng tôi 20 năm nữa nhé!
- Các ông cho chúng tôi được không theo
các ông nhé!
- Các ông cho chúng tôi được sống riêng tư
không bị dòm ngó nhé!
- Các ông cho chúng tôi được đá đít các ông
nhé!
- Các ông cho chúng tôi được yêu nước nhé!
- Các ông cho chúng tôi được đi bằng đôi
chân của chúng tôi nhé!
- Các ông cho chúng tôi được xuất bản bài
thơ này sau khi viết xong nhé!
- Các ông cho chúng tôi được chờ các ông
đến bắt nhé!
- Các ông cho chúng tôi được từ chối các
ông nhé!
- Các ông cho chúng tôi được ước gì chúng
tôi chẳng ước điều gì nhé!
- Các ông cho chúng tôi được mưu cầu hạnh
phúc và mưu cầu không hạnh phúc

nhé!
BC
xxx

Trích từ tập Bài thơ một vần của Bùi Chát

Ai?
Tôi gặp gỡ những người cộng sản
Những người anh em của chúng tôi
Những người làm chúng tôi mất đi ký ức
Mất đi tiếng nói bản thân
Mất đi những cái thuộc về giá trị
Chúng tôi còn sở hữu duy nhất một điều
Nỗi sợ
Tôi trò chuyện với những người cộng sản
Những người anh em
Những người muốn chăn dắt chúng tôi
Luôn biến chúng tôi thành đồ hộp
Hy vọng chúng tôi đời đời biết ơn
Những người cộng sản
Anh em chúng tôi
Chưa bao giờ thấy họ tự hỏi
Trong ngồi nhà đen đủi này
Ai muốn thừa kế di sản của họ?
*
Không thể khác
Những người anh em
Đã phản bội chúng tôi
Đã ném chúng tôi vào ngục
Đã nhuộm đỏ màu da chúng tôi
Đã hy sinh mạng sống chúng tôi
Cho những giấc mơ ngột hứng của họ
Những người anh em
Vẫn lừa lọc chúng tôi
Vẫn tước đoạt ánh sáng, giọng nói chúng tôi
Vẫn dọa chúng tôi
Bằng súng và thực phẩm
Ngoài sức tưởng tượng của họ
Chúng tôi
Dưới bầu trời đen thẳm
Từng ngày từng ngày
Không lúc nào ngơi nghỉ
Việc nghĩ đến họ
Và
Cầu
Nguyện
-----------------

Thơ LÝ ĐỢI

Khi kẻ thù ta buồn ngủ
………………
Thì chúng ta đã ngủ
Vợ và con gái và bọn đàn bà [nói chung] đang mơ ăn thù đủ*
Đám nhà thơ nghĩ mình nằm trong hũ
Bọn chính khách thì móc đứng mình trong tủ
Bọn công an mắt bị bưng mủ
Tất cả là giấc ngủ
Quên đi chuyện ấp ủ
Nguyên đây chỉ vần… ủ!
Chúng đột kích ta từ phía sau
Mở toang cửa vào vườn rau
Đắp đường làm cầu
Diệt xong bến Văn Lâu
Giành đánh trống chầu

Có trời mới biết nó là gì

Có trời mới biết nó là gì…

Thì đó là bản sắc văn hóa Việt Nam
Nó giống như một xác chết thối
Giống như một cái gối cũ
Như một vết thương bưng mủ
Được lôi lên từ vũng bùn
Đầy mùi xú ế…
Chứ còn nghi ngờ gì nữa, rõ khổ…